zaterdag 24 december 2011

Liever een gesprek

Het is fijn om in een blog zoals deze nooit te worden weersproken. Er zijn echter momenten dat je het zat bent om zelf steeds de tegenspraak in jezelf te zoeken.

Daarom bedel ik soms om tegenspraak, die ik vrijwel nooit krijg. Ik heb wel eens feedback gekregen, van cursisten of redacties, maar dan was het meteen weer totaal vernietigend.

Er bestaat zo'n romantische gedachte dat het mooi is als lezers voor óf tegen je zijn. Het geeft je de prettige illusie dat je iets teweegbrengt. En dat je mensen zou dwingen standpunten in te nemen die tamelijk ongeloofwaardig zijn. Want we weten dat de wereld zich in werkelijkheid niet laat dwingen in pro en contra.

Mijn negatieve ervaring heeft me wel tot extra waardering gebracht voor zoiets gewoons als een gesprek. Vooral een gesprek waarin mensen reageren op wat de ander zegt, zoals in de wetenschap. Je zoekt de grenzen van het ware en waarschijnlijke op en stelt je zodoende open voor wat zich nu nog aan gene zijde bevindt maar weldra niet meer.

In die zin neem ik natuurlijk wel weer deel aan een gesprek. Ik reageer op wat er gedacht en gezegd wordt en voor het overgrote deel zijn dat gedachten van anderen.

Het lijkt eveneens zinnig om niet teveel waarde te hechten aan mijn persoonlijke ervaring. Als mensen uitsluitend pro of uitsluitend contra reageren is dat eerder een reflex dan een overwogen reactie. Publiceren kan niettemin zinnig zijn omdat je zo de werkelijke en maginaire ander inschakelt om jezelf op te porren tot selectiviteit.

En ziedaar, er is dan toch weer een stukje met een thema, een probleem, een oplossing en verworven uitzicht.

Dankjewel!

maandag 19 december 2011

De Farizeeër heeft ook zijn trots, en terecht

Een stuk of wat jaren geleden had ik het idee dat kindermisbruik een onderschat item was in de kerk en het evangelie. Er waren veel incidenten, en er was zelfs al bisdombeleid van een moreel bewogen vicaris. Maar niemand had zin om het te bestuderen als een structurele kern van het christendom.

Inmiddels heb ik zelf ook wat aarzelingen. Mag zijn dat het een structurele kern van het christendom is, 'laat de kinderen tot mij komen', enzo, maar dat wil niet zeggen dat het daarbuiten minder tot de kern behoort en minder structureel is.

Vandaar dat ik met licht wantrouwen de aanvallen zie die vanuit de politiek (Verhagen, Blok, Roemer) op de bisschoppen worden geopend. Hoe kun je aan de ene kant de vinger leggen op de 'hypokrisie', de zelfgepresenteerde verhevenheid en verdorvenheid van de kerk, en aan de andere kant zonder enige gêne de pose van een moreel verheven gezag aannemen? Je zou er bijna weer kerkelijk van worden. Daar wordt tenminste nog 'sorry' gezegd, al heeft dat weinig om het lijf, te laat en te weinig.

Het is dus geniaal van Deetman dat hij twee schokken tegelijk presenteert, die het allebei niet zijn. De kerk deed het fout, en daarbuiten ging het even fout.

Het werkelijke probleem is nu of en hoe we hypokrisie kunnen voorkomen. Kun je willens en wetens hypokriet zijn? Kun je je daarin oefenen? Misschien wordt het tijd om de passages over de Farizeeën weer eens te lezen, en tegelijk te zeggen: 1. wat een hufters, die Farizeeën!, en: 2. ik ben een Farizeeër, en ik ben er trots op!