Het is de Ipod van toen

Wanneer je de Gouden Eeuw uitlegt moet je dat dichtbij halen.
Zo staat Hans Goedkoop tussen lallende jongeren op het Rembrandtplein.
Hij laat zich door een historica een liedboek in handen drukken in miniformaat.

Het is de Ipod van toen, zegt ze erbij.

Op die leeftijd, op dit tijdstip, met die glimlach wil dat zeggen: je bent verknocht aan je MP3, die je liefkozend je Ipod noemt. Maar eigenlijk wil je via dat apparaat in verbinding komen met de wereld, oneindig ontwereld als je daar bent.

De wereld in zijn wijdsheid, de verten en, als we dan toch eenmaal bezig zijn, ook maar het verleden erbij.

Het is dus net andersom. We trekken de wereld van toen niet naar nu, om hem te verkopen. Het quidproquo is een excuus om onze verlangen te volgen ver weg te raken van ons ontvreemde zelf. Een ontdoeld verlangen.

Lukte dat maar. Het liedboek blijft maar een soort Ipod. Hans, Tim en de historica zingen alles voor op de buis. Het is verwaaid.

Met vooruitwerkende kracht

JB Meyers vannacht op de radio. Hij is bekend als gitarist van De Dijk maar gaat nu een soloalbum uitbrengen.
Hij herinnert zich dat hij eind jaren tachtig met zijn makkers optrad in eenzelfde festival als Nirvana. In de kleedkamers gooiden de Nirvanaleden naar hen met pinda's. Toen deed Meyers de deur maar dicht.

Maar nu, vele jaren later, wat een herinnering! Met pinda's bekogeld door de Nirvanaleden!

Vanaf nu wordt het met vooruitwerkende kracht mogelijk het met pinda's bekogeld worden anders te beleven. Overal en altijd.

De religieuze Critchley verhelderen

Simon Critchley, Engels filosoof, is in het land vanwege zijn nieuwe boek, Faith of the Faithless. Nee, ik heb het niet gelezen, heb er geen oordeel over.

Ik wil alleen iets signaleren dat wel een patroon lijkt. Critchley begon in de popmuziek, werd toen nihilist, daarna omhelsde hij het 'bijna niets', toen de radicale ethiek en nu is hij dan profeet van de liefde.

Het patroon lijkt wel typerend voor religieuze ontwikkeling. Eerst neem je afstand van je verleden. Je breekt alles af, houdt een kleine kern over en bouwt die geleidelijk uit.

Wat als je de eerdere stadia gebruikt om de latere te verhelderen? Daarvoor moet je ingaan tegen de neiging van Critchley om de verhouding tot zijn eigen verleden vooral als een breuk uit te tekenen.

Neem bijvoorbeeld zijn populariserende toon. Misschien kun je daar nog de jongere popmuzikant Critchley in horen. Nu slingert hij zijn confessiones quasi-spontaan de ruimte in. We zijn weer in de geest, de tijd is overbrugd.

Je kunt ook luisteren naar zijn verdediging van de religion civile, inclusief schuldgevoel. Al die religie is overal, zegt Critchley, alleen zijn we ons daarvan niet bewust. Het 'almost nothing' van de vroege Critchley is als het ware uitgezwermd over hele naties, het is een 'amost everything' geworden, dat we alleen maar ervaren als een 'almost nothing' omdat we het niet merken.