Op vakantie in Leipzig streken we neer in een klein bakkerijtje. Er zaten wat oude dames aan een tafel met elkaar te kletsen, met de bakkersvrouw. Ik raakte aan de praat met de man.
Hij was nu zo'n 68 jaar. Ik hoefde hem dus niet te vragen naar zijn oorlogservaringen. Maar toevallig werd deze dag, 13 augustus, het begin van de bouw van de muur herdacht. Hij was toen veertien jaar, bakkerszoon.
Zijn bestaan aan gene zijde van de muur typeerde hij als normaal. Als bakker was het doenlijk om normaal te leven, zonder bemoeienis met de politiek. Dan had je een redelijk goed leven.
De val van de muur beleefde hij als een enorm feest. Hier in Leipzig was het natuurlijk niet zoals in Berlijn, waar je rechtstreeks kon doorlopen naar de KDW op de Kuhdamm. Ook duurde het wel jaren voordat er westerse voorzieningen in Leipzig kwamen, voordat de verandering zichtbaar was.
Onlangs was de drukke weg voor zijn deur behoorlijk opgekalefaterd. Dat had volgens hem te maken met de race om de Olympische Spelen. De gemeente was begonnen met het oplappen van de wegen rond het centrum. Jammer dat die spelen aan hun neus voorbij gingen, maar mooi dat de campagne al zulke mooie gevolgen had.
Wat ook zo'n positief effect was, was het WK voetbal van 1996. Nederland had toen een van zijn wedstrijden in Leipzig gespeeld. Geweldige gasten, die oranjesupporters.
Het was een vriendelijke, zachtaardige bakker. Een eenvoudige man. Hij wierp een bijzonder licht op onze verkenningen van het DDR-verleden, de gevangenis aan de Bautzenstraat en de uitzendingen die we op tv hadden gezien.
Later bedachten we dat bakker typisch een beroep was dat min of meer buiten de aandacht van de politiek lag, ten tijde van de DDR. Je was geen fabrieksarbeider en geen intellectueel. Je hoefde niet naar ideologische opvoedingsbijeenkomsten. Je kon je gedeisd houden.
Deze bakker was ooit in Nederland geweest, op zijn manier. Hij kwam terecht in Aken, nam de bus naar de grens en zette daar even een voet over de grens. Zo was hij toch over de grens geweest. Het moet voor deze man, die het beste deel van zijn leven achter de muur doorbracht, een opwindende ervaring zijn geweest.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten