Exposé

Zojuist las ik bij Levinas over exposition à l'autre. Mooi maar ook bijna onnavolgbaar.
Het herinnert me aan de ambitie die ik ooit had, of beschiedener gezegd mijn alibi, om al mijn teksten aan u te exposeren, bloot te stellen. Niet dat ik alles van mezelf interessant vind, ik ben geen Rousseau, en zelfs die exposeerde zichzelf eerder als een mens dan als die unieke mens. Hoewel het een uiteraard niet zonder het ander kan.

Levinas wenst de verhouding van ik tot de ander niet te zien als prooi en jager, maar in termen van illéïté, een neologisme dat naar een ille verwijst dat voorafgaat aan het ik en jij. Ook spreekt Levinas van substitution, plaatsvervanging.

Ik zal proberen het allemaal wat beter te begrijpen en u op de hoogte houden. Maar hier, in de oefeningen, was ik bijna bezweken voor de metaforiek van de aanval en de jacht. Het zou allesbehalve consequent zijn. Eerst mezelf exposeren, en dan mezelf afschermen tegen oordelen, aanvallen of wat ook.

Het denken moet in beweging blijven, freezing houdt me maar in de ban, in de ban van de angst. Het gaat echter niet om mijn denken, het denken vanuit het ik of vanuit mij, maar om penser de l'autre, het denken van de ander in, zoals Levinas dat zo onnavolgbaar zegt, in een passiviteit die passiever is dan de passiviteit.

Her lijkt een beetje op de overname bij judo, zoals Sokrates dat zo mooi kon. Maar ga je de strategie in, dan zul je die moeten verhelderen, wat Levinas betref, niet vanuit de strijd, maar vanuit het autrement qu' être, of, nog meer Plato, epekeina tès ousias, het aan gene zijde van de essentie, de plaats of niet-plaats waar het zijn breekt en plaats maakt voor de niet-identiteit. Of zoiets...